امروزه با توجه به مشکل کمبود آب، اهمیت تصفیه و بازگرداندن آن به چرخه مصرف دوباره بیش از پیش بارزتر شده و اهمیت پیدا کرده است. تصفیه فاضلاب و استفاده از آب تصفیه شده در حیطه‌های مختلف امروزه تبدیل به یک چالش بسیار مهم برای کشورها شده است.
آب فاضلاب که به دسته‌های مختلف آب فاضلاب کشاورزی، صنعتی، بهداشتی، تصفیه فاضلاب خانگی، سطحی یا سیلاب تقسیم می‌شود و به آب آلوده اطلاق می‌شود که حاصل از فعالیت‌های مختلفی است که می‌توان پس از انجام تصفیه و طی فرایندهای گوناگون آن را پاک و عاری از آلودگی ساخته و مجددا وارد چرخه‌ی استفاده کرد. در برخی موارد نیز مثل تصفیه فاضلاب کارخانه هدف از تصفیه فاضلاب پاکسازی آب به گونه‌ای است که به راحتی بتوان در محیط زیست آن را رها کرد، تا آلودگی‌های شیمیایی آن به محیط زیست آسیبی نزند. و درست همین جاست که تصفیه فاضلاب اهمیت پیدا کرده و می‌توان به وسیله‌ی آن این ماده‌ی حیاتی را بارها و بارها استفاده کرد.
در مورد تصفیه فاضلاب باید به مواردی همچون میزان آلودگی، دبی خروجی فاضلاب، بوی فاضلاب، دمای فاضلاب و … مواردی از این قبیل توجه نمود. تصفیه فاضلاب برای عاری ساختن آب از موادی آلی و غیر آلی انجام می‌شود. مواد آلی موجود در فاضلاب تجزیه ناپذیر بوده و برای زندگی آبزیان خطرناک و مرگبار است و همین مواد آلی باعث کاهش اکسیژن موجود در آب شده و به خاطر همین امر یک آب آلوده محسوب می‌شود. پس رهاسازی آن‌ها بدون انجام تصفیه فاضلاب مشکلاتی را به بار خواهد آورد که گاها جبران ناپذیر هستند.
در گذشته مشکلاتی از قبیل تولید لجن از تصفیه فاضلاب وجود داشت که برای دفن این لجن‌ها از روش سنتی دفن آن استفاده می‌کردند که همین امر باعث آلودگی محیط زیست می‌شد اما امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی این لجن‌ها تولید نشده و در عین حال مصرف انرژی کمتری داشته و فرایند تصفیه با سرعت بیشتری انجام می‌شود و آب تصفیه شده از استانداردهای لازم برخوردار بوده و برای محیط زیست هیچ گونه آسیبی نمی‌رساند.
روش‌های تصفیه فاضلاب
- فیزیکی و شیمیایی
در این روش عملیاتی همچون فیلتراسیون، منعقد کردن، ته نشین سازی، شناور سازی، تبادل یون، اکسیداسیون، الکترولیز و…. انجام می‌شود. به تصفیه فیزیکی تصفیه‌گر اولیه یا پیش تصفیه فاضلاب گفته می‌شود که مواد آلوده جامد و درشت را جداسازی می‌کند. در روش شیمیایی نیز با استفاده از مواد شیمیایی همچون کلر و ازن به آب برای اسید کردن و از بین بردن باکتری‌ها و آلاینده های شیمیایی آب استفاده می‌شود.
- بیولوژیکی
این روش‌های ارزان قیمت که باعث از بین بردن آلاینده‌های سمی شده و از طریق جذب بیولوژیکی، اضمحلال بیولوژیکی به صورت هوازی، بی هوازی یا فرایندهای ترکیبی با استفاده از باکتری، مخمر، گیاهان، جلبک، قارچ و آنزیم انجام می‌شود. در این روش با استفاده از روش‌های گفته شده برخی از آلودگی‌های بیولوژیکی مانند روغن، فاضلاب‌های انسانی، مواد شوینده و صابون و … از آب جداسازی می‌شود.
- تصفیه لجن
تصفیه لجن یک راه جداسازی آلودگی جامد و مایع از یکدیگر است که برای پسماند حاصل از تصفیه فاضلاب استفاده می‌شود.
قیمت تمام شده تصفیه فاضلاب
پارامترهای بسیار مهمی در تعیین قیمت کلی تصفیه فاضلاب اثر گذار هستند از جمله این فاکتور ها می‌توان به مواردی از قبیل میزان آلودگی که باید تصفیه شود، ترکیبات شیمیایی موجود در فاضلاب، روش و هزینه جمع آوری زباله‌ها در اثر تصفیه، هزینه پیاده سازی عملیات تصفیه، کیفیت آب تولید شده پس از انجام عملیات تصفیه و… اشاره کرد. فناوری استفاده شده برای تصفیه آب بسیار مهم است و به صورت مستقیم به کیفیت آب تولید شده اثر می‌گذارد دقت داشته باشید که فناوری استفاده شده به مواردی همچون نوع فاضلابی که باید تصفیه بر روی آن انجام شود بستگی دارد. و طبیعتا این فناوری برای فاضلاب صنعتی، که میزان آلودگی شیمیایی زیادی دارد بسیار مهم بوده و باید با دقت بیشتری عملیات جداسازی آلاینده‌های شیمیایی و آلی و غیرآلی انجام شود.
توجه داشته باشید که از فناوری‌های روز دنیا برای تصفیه آب فاضلاب بهره بگیرید چون هم در هزینه و فعالیت مورد نیاز برای تصفیه فاضلاب صرفه جویی خواهید کرد و هم از کیفیت بالای آب تصفیه شده برخوردار خواهید بود. برخی از این فناوری‌های نوین در خصوص تصفیه آب فاضلاب عبارت است از:
- استفاده از ازن و ازن ژنراتور
به دلیل قدرت بالای گندزدایی شیمیایی نسبت به کلر و اثرات منفی کمتر برای محیط زیست بسیار مورد استقبال است.
- فناوری پلاسما
به دلیل بهینه بودن هزینه تصفیه فاضلاب و عدم استفاده از مواد شیمیایی یک گزینه‌ی بسیار مناسب برای تصفیه فاضلاب است.
- روش غشایی
در این روش از اسمز معکوس، نانو فیلتراسیون و میکروفیلتراسیون که یک فناوری نوین در عرصه تصفیه است استفاده می‌شود. دقت در این روش‌ها بسیار بالا بوده و تا ذرات ریز میکرو بیولوژیکی را تصفیه می‌کند.
- جاذب های طبیعی
آیروژل الیاف کربن به راحتی قادر به جذب مواد عالی موجود در فاضلاب‌ها هستند.